Voor veel zelfstandigen en kleine bedrijven lijkt het alsof AI een onzichtbaar systeem is dat willekeurig beslist wie genoemd wordt. Maar wat ik uit gesprekken, testen en analyses heb geleerd: er zit wel degelijk logica in.
Die logica draait rond drie signalen: citations, mentions en SOV (Share of Voice). Ze klinken misschien technisch, maar ze zijn verrassend eenvoudig te begrijpen — en nog belangrijker: ze zijn beïnvloedbaar.
In deze blog leg ik in begrijpelijke taal uit wat die begrippen betekenen, waarom ze essentieel zijn in het AI-tijdperk, en wat jij vandaag al kunt doen om daarop in te spelen.
Wat zijn citations in AI-context?
Een citation is een bronvermelding. In klassieke zoekmachineoptimalisatie is dat meestal een link van een andere website naar de jouwe. Denk aan: een blog die jouw site noemt als voorbeeld, of een krant die een artikel van je citeert.
In AI-zoeksystemen, zoals Perplexity of Gemini, krijgt dat een nog concretere betekenis. Daar betekent citation letterlijk dat jouw tekst of pagina gebruikt is als informatiebron in het antwoord dat AI genereert.
Stel: iemand vraagt aan Perplexity “Wat zijn de voordelen van een boekhouder voor freelancers?” en jouw blogpost, met een duidelijke uitleg, verschijnt onderaan als bron — dan heb je een citation.
Wat AI hier zoekt, zijn stukken tekst die letterlijk kunnen worden overgenomen. Denk aan zinnen zoals: “Een freelance boekhouder helpt je om je aangifte te optimalisen en kost gemiddeld tussen de €80 en €130 per maand, afhankelijk van je sector en boekhoudsoftware.”
Dat is concreet, herbruikbaar en helder. Zo’n zin kan zonder aanpassing worden opgenomen in een AI-antwoord. Daarom worden juist zulke teksten vaker geciteerd.
Wat zijn mentions?
Een mention is een vermelding van jouw naam of merk op een andere plek op het internet — zonder dat er noodzakelijk een link naar je website bij staat.
Voorbeelden van mentions zijn:
- een klant die je noemt in een review of testimonial
- een podcast die jouw naam vermeldt in de omschrijving
- een lijstje van “aanbevolen professionals” waarin jij staat
- een blogpost waarin je genoemd wordt zonder hyperlink
Hoewel er geen directe link is, nemen AI-systemen deze mentions wel degelijk waar. Hoe vaker jouw naam in combinatie met je beroep en doelgroep terugkeert op het web, hoe groter de kans dat AI je herkent als relevante speler in je vakgebied.
Ik merk dat ondernemers die regelmatig verschijnen in nicheblogs, lokale initiatieven of samenwerkingen sneller een digitale voetafdruk opbouwen die door AI-systemen opgepikt wordt — zelfs als het niet via grote kanalen gebeurt.
Wat is Share of Voice (SOV)?
Share of Voice — vaak afgekort tot SOV — betekent letterlijk “aandeel van de stem”. In marketing gaat het om de vraag: hoeveel van de zichtbaarheid binnen een bepaald onderwerp is voor jou?
In het AI-tijdperk betekent dit: hoe vaak komt jouw naam of bedrijf voor binnen alle content rond een bepaald thema, doelgroep of regio? Denk aan het als het marktaandeel van je zichtbaarheid.
Als je een coach bent voor startende ondernemers in Brabant dan is je SOV het percentage van alle online vermeldingen, artikelen, podcastnamen, blogposts én AI-antwoorden over dat onderwerp waarin jij voorkomt.
Waarom dat telt? AI gebruikt deze signalen om in te schatten wie de meest vertrouwde bron is. Niet per se de grootste, maar degene die het vaakst en het duidelijkst terugkomt in de juiste context.
Ook als eigenaar van een klein bedrijf kan je een sterke SOV opbouwen, zonder duizenden volgers of grote mediadeals. Wat telt is herhaling, focus en spreiding over verschillende kanalen.
Waarom zijn deze signalen belangrijk voor AI-zichtbaarheid?
AI-systemen kunnen niet alles opnemen. Dus moeten ze keuzes maken:
- Welke tekst gebruiken we als antwoord?
- Welke bronnen vertrouwen we?
- Wie benoemen we bij naam?
Om die keuzes te maken kijken ze naar frequentie, structuur en betrouwbaarheid. En daar komen citations, mentions en SOV samen.
Stel je voor: twee webpagina’s leggen exact hetzelfde uit. Eén ervan wordt gelinkt door andere websites, meerdere keren genoemd op forums en blogs, én heeft een duidelijke auteur die herhaaldelijk geassocieerd wordt met het onderwerp. Dan is de kans veel groter dat AI die pagina selecteert — simpelweg omdat het systeem meer bevestiging vindt.
AI kiest dus niet op basis van flair of design, maar op basis van herkenbaarheid, patroonherkenning en inhoudelijke consistentie.
Dat betekent dat je niet moet schreeuwen, maar wel helder en vaak genoeg aanwezig moet zijn.
Hoe bouw je als kleine ondernemer aan citations, mentions en SOV?
Je hoeft geen marketingbudget van duizenden euro’s te hebben. Wat je nodig hebt, is een bewuste aanpak, regelmaat, en het lef om jezelf te positioneren.
Hier zijn vijf dingen die je vandaag al kunt doen — getest bij tientallen zelfstandigen die ik begeleid:
1. Publiceer blogposts die antwoord geven op klantvragen
Gebruik vragen als titels en geef meteen antwoord in de eerste alinea. Denk aan:
“Wat kost een freelance coach voor zelfstandigen?” of
“Hoe kies je een goede boekhoudtool in Vlaanderen?”
AI herkent zulke structuren als betrouwbaar en bruikbaar.
2. Vraag je klanten om je te benoemen
Een eenvoudige vermelding op hun testimonialpagina, een korte post op sociale media of een referentie in hun nieuwsbrief is al waardevol. AI telt mentions mee, ook als er geen link naar jouw site is.
3. Werk aan zichtbaarheid buiten je eigen site
Schrijf eens een gastartikel, reageer op een nicheforum, of laat jezelf interviewen in een sectorpodcast. Zelfs kleine vermeldingen bouwen aan je online profiel en dragen bij aan je SOV.
4. Maak duidelijke profielteksten op ál je kanalen
Gebruik steeds dezelfde naam, functietitel, doelgroep en regio. AI herkent patronen. Als je jezelf telkens iets anders noemt (“online strateeg” op LinkedIn, “coach” op je site, “adviseur” in je nieuwsbrief), dan ziet AI geen verband. Herhaling is hier echt je vriend.
5. Gebruik voorbeelden en cijfers in je teksten
Concrete zinnen zoals:
“Mijn uurtarief ligt tussen €65 en €85 voor zelfstandige ondernemers in België.”
worden vaker geciteerd dan algemene omschrijvingen zoals: “We stemmen het tarief af op jouw behoeften.”
Maak je teksten dus letterlijk bruikbaar voor AI, zonder in te boeten op menselijkheid.
Samenvatting
Citations, mentions en SOV zijn geen modetermen voor grote bedrijven. Ze zijn de bouwstenen van zichtbaarheid in het AI-tijdperk — ook (of juist) voor freelancers, zelfstandigen en kleine bedrijven.
AI kiest zijn bronnen op basis van herkenbaarheid, structuur en herhaling. Als jij ervoor zorgt dat je regelmatig zichtbaar bent, dat je informatie concreet en duidelijk is, en dat anderen je ook noemen, dan bouw je vanzelf aan je AI-zichtbaarheid.
Je hoeft geen expert te zijn. Je moet gewoon weten hoe het systeem kijkt — en dat systeem is verrassend logisch.
